آمریت عمومی نظارت امورمالی

در اواخر سال ۲۰۰۳ میلادی بعد از تصویب قانون بانکداری، دیپارتمنت نظارت امور مالی جهت ایفای مسئولیت های مقرراتی د افغانستان بانک و نظارت ازسیستم مالی کشور تأسیس گردید. موازی با رشد و تکامل فعالیت های سکتور بانکداری، آمریت نظارت امور مالی نیز رشد قابل ملاحظه را طی یک دهه گذشته داشته است. درسال ۲۰۰۳ دیپارتمنت نظارت امور مالی متشکل از ۱۲ کارمند بود که بلدیت کامل به نظارت بانکها نداشتند. درسالهای بعدی کوشش نهائی بعمل آمد تا تعداد کارمندان افزایش یابد و کیفیت کاری آنها نیز بهتر گردد. یک برنامه استخدام کارمندان جهت ازدیاد تعداد کارمندان نظارت روی دست گرفته شد و توأم با آن برنامه های آموزشی بشمول آموزش های آنلاین، برنامه های کار عملی، و تدریس های صنفی هم در داخل و هم در خارج کشور براه انداخته شد. برنامه های آموزشی مذکور عمدتاً روی مسائل نظارت بانکها متمرکز بود که موضوعاتی مانند تحلیل های مالی، تحلیل کریدت/ قرضه دهی، مدیریت سیالیت، قانون و مقررات، مدیریت دارائی/ بدهی، و مهارت های کمپیوتر را در بر میگرفت. بین سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۸ قانون و مقررات بانکداری تصویب و مرعی الاجراء گردید، مطالبات اساسی برای راپوردهی بانکی وضع گردید، نظارت های داخل ساحوی سالانه و تحلیل های ربع وار خارج ساحه  براه انداخته شد، رهنمود برای پالیسی  و طرزالعمل های  نظارت داخل ساحه ترتیب و توأم با برنامه های آموزشی ارائه گردید.

دیدگاه (Vision):

دیدگاه آمریت نظارت امور مالی قرار ذیل توضیح میگردد:

برای داشتن یک چارچوب قانونی و نظارتی که موافق با معیارات بین المللی و شیوه های سالم بانکداری باشد، باید نظارت مؤثر بالای سیستم مالی افغانستان تعمیل گردد.

هدف:

داشتن یک سیستم مالی سالم و با ثبات در افغانستان  جائیکه بانکها و سیستم مالی خدمات مروجه و محصولات بانکداری اسلامی را مطابق به قانون، مقررات، پالیسی ها و طرزالعمل های مناسب و با طرز اداره خوب عرضه نمایند ، فعالیت های بانکداری بطور سالم و مصئون اجراء گردد و امانات مردم مصئون باشد.

وظایف و مسئولیت ها:

آمریت نظارت امور مالی علاوه بر راه اندازی بررسی و نظارت های داخل ساحه و تحلیل وارزیابی خارج ساحه، اقدامات اصلاحی و تنفیذی بشمول جریمه های نقدی را بالای بانکهای که از قوانین و مقررات و طرزالعمل بانکی تخطی مینمایند اتخاذ مینماید. بررسی و درجه بندی بانکها به اساس سیستم بین المللی درجه بندی کیمل(CAMEL) صورت میگیرد.

تشکیلات و وظایف:

ساختار تشکیلاتی فعلی آمریت نظارت امور مالی متشکل از ۱۳۹ بست میباشد. در تشکیل مذکور یک آمر عمومی با سه معاون در بخش های ذیل در رأس قرار دارند:

۱. معاونیت نظارت عمومی

۲. معاونیت بخش خدمات مقرراتی

۳. معاونیت بانکداری اسلامی

همچنان یک بست مشاوریت تحت آمریت عمومی نظارت امورمالی وجود دارد و یک بست در تحت معاونیت نظارت عمومی بحیث همآهنگ کننده داخل ساحه قرار دارد.

 معاونیت نظارت عمومی :

این معاونیت بخش های نظارت داخل ساحه وتحلیل و ارزیابی خارج ساحه را دربر میگیرد.

الف- بخش داخل ساحه:  این بخش به هشت تیم نظارتی تقسیم گردیده که هر تیم دارای چهارعضو یک معاون و یک سرتیم نظارتی میباشد. تیم های نظارتی مطابق به لایحه وظایف و تقسیم اوقات نظارتی بانکهای کشور را بررسی و نظارت مینمایند و در نتیجه مطابق به چگونگی فعالیت آنها از ۱ الی ۵ درجه بندی میگردند. نظارت مذکور تمام بخش های فعالیت بانکی بشمول ارزیابی سرمایه، کیفیت دارائی، مدیریت، عواید، سیالیت، حساسیت در برابر نرخ اسعار و نرخ تکتانه و ارزیابی تطهیرپول و تمویل تروریزم را در بر میگیرد.

ب- بخش خارج ساحه:  این بخش متشکل از بخش تحلیل و ارزیابی خارج ساحه و بخش محاسبه و راپور دهی میباشد که دربخش محاسبه و راپور دهی یک مدیر، یک معاون بخش و چهار عضو شامل میباشد، درین بخش  گزارشات مالی بانکها که بطور ماهوار و ربعوار به دسترس آمریت نظارت امور مالی قرار میگیرد  مرور و مطابق نمونه بانک مرکزی عیار میگردد. درصورتیکه بانکهای تجارتی مطابق به نمونه و ساختار مطالبه شده گزارش غلط ارائه نموده باشند طبق مقرره مربوطه جریمه میگردند. بخش تحلیل و ارزیابی خارج ساحه متشکل از یک مدیر، یک معاون بخش و هشت عضو میباشد که گزارشات مالی مذکور را تحلیل و ارزیابی نموده از چگونگی فعالیت بانکها به اساس اعداد و ارقام ارائه شده به معاونیت نظارت عمومی گزارش میدهند تا در بررسی های بعدی داخل ساحه از آن استفاده گردد.

معاونیت خدمات مقرراتی:

این معاونیت متشکل از شش بخش بوده که قرار ذیل اند:

۱. بخش جوازدهی:  دارای یک مدیر، یک معاون بخش و شش عضو میباشد که جواز فعالیت به موسسات مالی ارائه میکند. وظایف عمده آن شامل جمعآوری و ارزیابی اسناد لازم و ارزیابی سهمداران بانکها قبل از صدورجواز،  ارزیابی پلان تجارتی بانکها، پالیسی ها و طرزالعمل های بانکها، تنظیم مصاحبه ومنظوری اعضای عالی رتبه بانکها بشمول هیئت نظار و عامل و کمیته تفتیش و امور دیگر مانند اخذ فیس و کمیشن های مربوطه میباشد.

۲. بخش نظارت خاص: دارای یک مدیر، یک معاون و شش عضو میباشد که پس از آنکه بانکها به اساس نظارت عمومی به درجه ۳ الی ۵  قرار میگیرند، گزارش مذکور توسط این بخش تعقیب گردیده  و مطابق به آن اقدامات اصلاحی و تنفیذی را بشمول جریمه های نقدی بالای بانکهای که در تخطی قرار داشته باشند اعمال مینماید. همچنان نظارت های داخل ساحه را در بخش های مشخص جهت پیگیری موضوعات مربوطه انجام میدهد.

۳. بخش مقررات: دارای یک مدیر، یک معاون و چهار عضو میباشد که در بخش های قانون و مقررات برای نظارت امور مالی کار میکند.

۴. بخش تحقیق و توسعه: دارای یک مدیر، یک معاون، دو عضو و دو ترجمان میباشد که در بخش تحقیق یا ریسرچ برای نظارت امور مالی کار میکند.

۵. بخش مبارزه علیه تطهیر پول و تمویل تروریزم:  دارای دو بخش موسسات بانکی و غیر بانکی میباشد که هر کدام به سرپرستی یک مدیر دارای یک معاون بخش و شش عضو میباشد که بانکها و تمامی موسسات مالی بشمول صرافی ها و خدمات پولی را بابت فعالیت های تطهیرپول در بانکها و سایر موسسات مالی بررسی میکنند.

۶. بخش نهاد های پولی الکترونیکی: دارای یک مدیر، یک معاون و چهار عضو میباشد که صدور جواز، بررسی اسناد وموضوعات انتقالات پول ذریعه مبایل مربوط آن میگردد.

معاونیت بانکداری اسلامی:

این معاونیت دارای سه بخش ذیل میباشد:

۱. بخش نظارت داخل ساحه

۲. بخش نظارت خارج ساحه

۳. بخش پیروی از احکام شریعت

که در هرسه بخش فوق سه مدیر بخش،  دو معاون بخش و پنچ عضو شامل میباشند و مانند بخش های بانکداری مروجه بخش بانکداری اسلامی را مورد بررسی و نظارت قرار میدهند.

علاوه بر کارمندان فوق در تشکیل آمریت عمومی نظارت امور مالی دو نظارت کننده بخش تکنالوژی معلوماتی (IT) وجود دارد که بخش های سیستم و آی تی را در بانکها بررسی مینمایند ولی الی کنون استخدام نشده اند.  مزید برآن شش نظارت کننده ساحوی شامل این تشکیل میباشند که معاونیت  نظارت عمومی و معاونیت خدمات مقرراتی  را در بررسی امور مالی بانکها، صرافان و فراهم کننده گان خدمات پولی در زون های شش گانه د افغانستان بانک همکاری مینمایند.